از نکات مهمي که در اولويت بندي رشته هاي دانشگاهي بايد دقت نمود نوع رشته است. رشته هاي دانشگاهي از يک ديدگاه به رشته هاي روزانه، شبانه، پيام نور، تربيت معلم و غير انتفاعي تقسيم مي شوند. از نظر گاه با توجه به ماهيت و گسترش رشته ها در سطح کشور و ضرورت تفکيک بومي، رشته هاي دانشگاهي به چهار دسته ي استاني، ناحيه اي، قطبي و کشوري تفکيک مي شوند. رشته هاي آزاد، ستاره دار، دبيري، با تعهد استخدامي و خاص مناطق محروم نيز از ديگر گروههاي قابل بحث هستند که شرايط و ظوابط خاص خود را دارند. اگر چه دفترچه و اطلاعيه هاي سازمان سنجش بطور کامل اين گونه از رشته ها را توضيح داده است ولي اغلب داوطلبان نسبت به مطالعه ي کامل ضوابط اين رشته ها سهل انگاري مي کنند. بعنوان مثال پس از اعلام اسامي تعدادي از داوطلبان رشته هاي شبانه و پيام نور به سازمان سنجش معترض شده اند که اطلاعي مبني بر اينکه در اين رشته ها شهريه اخذ مي شود نداشته اند. در سال 76 در دانشکده ي ادبيات دانشگاه تهران 86 در صد از انصرافي ها را دانشجويان دوره ي شبانه تشکيل مي داده اند که بنا بر شواهد موجود اين انصراف ها به دليل عدم آگاهي نسبت به دوره ي شبانه بوده است.
تقسيم بندي رشته هاي دانشگاهي
الف) تقسيم بندي اول
1_ رشته هاي روزانه: تحصيل در اين گونه از رشته ها معمولأ رايگان مي باشد. اين رشته ها معمولأ زير نظر وزارت علوم، تحقيقات و فن آوري و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي يا شاير نهادهاي رسمي کشور است. هر داوطلب حد اکثر دو بار مي تواند در رشته هاي روزانه پذيرفته شود. قبولي در اين رشته ها مستلزم ثبت نام است در غير اين صورت داوطلب در سال بعد حق شرکت در کنکور سراسري را ندارد. در دانشگاههايي که مجري رشته هاي رورانه هستند معمولأ امکانات رفاهي در حد نسباتأ مطلوبي وجود دارد. تفريبأ بيشترين داوطلبان کنکور را متقاضيان رشته هاي روزانه تشکيل مي دهند. ساعات تشکيل کلاس ها از صبح تا عصر مي باشد و دانشجو موظف است بر اساس واحدهاي درسي انتخابي به طور تمام وقت در دانشگاه حضور يابد.
2_ رشته هاي شبانه: دانشجويان رشته هاي شبانه از لحاظ مقررات آموزشي تابع دوره هاي روزانه هستند. مدرک رشته هاي شبانه مورد تأييد رسمي مراجع قانوني است و توسط وزارت علوم، تحقيقات و فن آوري و يا بهداشت و درمان با ذکر عنوان (شبانه) اعطا مي شود. انتقال دانشجويان دوره ي شبانه به روزانه ممنوع است. دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي مجري دوره ي شبانه تعهدي مبني بر تأمين مسکن، خوابگاه و ساير امور رفاهي به دانشجويان ندارد. طول دوري تحصيل در مقاطع کارداني حداکثر 5/3 سال و در مقطع کارشناسي حداکثر 7 سال است. البته اين مدت حداکثر طول سال هاي تحصيلي است و دانشجوي دوره ي شبانه مي تواند با جديت و تلاش سالهاي تحصيلي خود را کاهش دهد.
ساعات تشکيل کلاس در دوره ي شبانه ساعت 3 يا 4 بعد از ظهر به بعد خواهد بود. پذيرفته شدن در دوره ي شبانه به عنوان يک نوبت از حداكثر دو نوبت قبولي در آزمون سراسري محسوب نمي شود. دانشجوي دوره ي شبانه اگر مشکل نظام وظيفه نداشته باشد مي تواند در کنکور سال بعد شرکت کند به شرط اينکه قبل از ثبت نام در کنکور انصراف قطعي خود را اعلام کرده و برگ انصراف را ضميمه مدارک ثبت نام نمايد. تفاوت مهم دوره ي شبانه با روزانه اين است که دانشجويان شبانه بايد شهريه ي ثابت و متغير پرداخت نمايند. مبلغ اين شهريه در هر سال اعلام مي شود و از شهريه ي دانشگاه آزاد نسبتأ کمتر است. اصولأ نمره ي تراز قبولي در دوره هاي شبانه با دوره ي روزانه بطور قابل توجهي پايين تر است. بعنوان مثال اگر ميانگين نمره ي تراز قبولي در يک رشته در دانشگاه تهران در دوره ي روزانه6000 باشد، همان رشته در همان دانشگاه در دوره ي شبانه نياز به نمره تراز در حدود 5000 دارد به عبارت ديگر نمره قبولي در دوره ي شبانه حدود 15-10 در صد کمتر از دوره ي روزانه است. به کليه داوطلبان محترم توصيه مي نماييم که بعد از مطالعه ي دقيق ضوابط رشته هاي شبانه نسبت به انتخاب آنها اقدام نمايند. چرا که هز سال ضوابط دوره ي شبانه دستخوش تغييراتي مي شود. اصولأ رشته هاي شبانه براي افراد شاغل مناسب تر است. به کليه داوطلبان خصوصأ خواهران گرامي توصيه مي کنيم به نبودن خوابگاه در امثر دانشگاه هاي مجري دوره ي شبانه دقت کنيد و حتي الامکان رشته هاي شبانه را بعد از روزانه و فقط در محل زندگي خود و يا نزديک به محل سکونت خود انتخاب نمايند.